Fibromiyalji, kronik ağrı, huzursuzluk ve uyku bozuklukları ile seyreden bir hastalıktır. Fibromiyalji'de ağrı genellikle kas ve yumuşak doku kaynaklı olarak hissedilir. Bu nedenle yıllarca bir kas-iskelet rahatsızlığı olarak düşünülmüştür. Ancak, yeni geliştirilen beyin görüntüleme teknikleri ile bilim adamları fibromiyaljinin merkezi sinir sistemi kaynaklı anormal ağrı hissi olduğunu ortaya koymuştur. Araştırmalar, toplumun yaklaşık %5'inde fibromiyalji hastalığının görüldüğünü göstermektedir.

Fibromiyalji kadınlarda erkeklere göre daha sık görülmektedir. Sadece ABD'de 15 milyon fibromiyalji hastası kayıt altına alınmıştır. Dünya çapında hastalık etnik farklılık göstermemekte ve ortalama olarak aynı oranlarda görülmektedir. Fibromiyalji sadece yetişkinlerin değil, çocukluk çağının da bir hastalığıdır.

Fibromiyalji aşırı spor yapanlarda daha çok görülmektedir. Spor sırasında oluşan laktik asit fazlalığı, uzun antrenmanlarda beyindeki ağrı bölgesinin ağrı hissi eşiğini düşürür. Uzun yıllar ağır aktivite gerektiren sporları yapanlarda fibromiyalji tedavisine direnç de fazladır.

Fibromiyaljinin üç genel belirtisi vardır:

Fibromiyalji'de ağrı batıcı tarzda, bazen kramplarla seyreden ve vücudun farklı bölgelerinde gezici özellik gösteren bir ağrıdır. Kişiler genellikle kronik yorgunluk hissederler. İlerleyen dönemlerde günlük aktivitelerini gerçekleştiremeyecek kadar halsiz olurlar. Fibromiyalji olan birçok kişi uyumakta zorluk çeker ve uyandıklarında kendilerini yorgun hissederler. Ağrı eşiği düşük olan fibromiyalji hastalarında derin uyku evresi çok kısa yaşanır. Sabah yorgunluğu bu nedenle olur. Uyku sorunları, migren, karında şişlik, kabızlık, adet dönemlerinde düzensizlik ve adet süresinin uzaması gibi belirtilere neden olur. Aslında fibromiyalji vücut biyoritmini bozan bir hastalıktır.

Fibromiyalji uzun yıllar "gizemli hastalık" olarak isimlendirilmiştir. Nedeni halen tam olarak bilinmemekle birlikte, modern hayatın getirdiği stres ve şehir insanının bilinçsiz spor aktivitelerinde bulunması suçlanmaktadır. Fibromiyalji tanısı, hekimin belirti ve risk faktörlerini göz önünde bulundurması ile konur. Fibromiyalji tanısı kesinleştirilmeden önce ortopedik, nörolojik ve diğer organik sebepler ekarte edilmelidir.

Fibromiyalji tedavisinde en önemli madde hastanın hastalığı konusunda eğitilmesidir. Tedavi sürecinde kullanılan yöntemler şunlardır:

Fiziksel aktiviteler tamamen kısıtlanmaz, ancak bilinçli ve dozunda yapılması önerilir. Hastaların yaşam kalitesini artırmak amacıyla düzenli egzersiz programları, stres yönetimi ve uyku düzenine dikkat edilmesi önemlidir.

Fibromiyalji ile yaşam, hastaların günlük yaşam aktivitelerini düzenlemeleri ve hastalık bilinci ile hareket etmeleri ile kolaylaşabilir. Hastalar, düzenli doktor kontrollerini ihmal etmemeli ve belirtileri yakından takip etmelidir. Ayrıca, destek gruplarına katılım ve psikolojik destek de hastaların moral ve motivasyonunu artırabilir.

Sonuç olarak, fibromiyalji kronik bir hastalık olmasına rağmen, doğru tanı ve tedavi yöntemleri ile yaşam kalitesi artırılabilir. Hastaların bilinçli hareket etmeleri, tedavi sürecine aktif katılım göstermeleri ve yaşam tarzlarını düzenlemeleri, fibromiyaljinin etkilerini minimize etmeye yardımcı olacaktır.